دفتر برنامهریزی آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در بخشنامهای به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی دولتی و غیردولتی، بر ممنوعیت پذیراییهای تشریفاتی و ارائه هدایا در جلسات پیشدفاع و دفاع پایاننامه تأکید کرد. این دستورالعمل با هدف کاهش هزینههای غیرضروری برای دانشجویان و ارتقای تمرکز علمی در مراسم دفاع ابلاغ شده است.
جزئیات بخشنامه
- پذیرایی ساده محدود به چای، آب و در صورت ضرورت بیسکویت ساده خواهد بود و سرو هرگونه غذای گرم، میانوعده مفصل یا تشریفات پذیرایی ممنوع است.
- ارائه و دریافت هرگونه هدیه، کارت تبریک یا بستههای تبلیغاتی در جلسات پیشدفاع و دفاع ممنوع اعلام شده است.
- برگزاری جلسه دفاع تنها در سالن یا مکان رسمی تعیینشده توسط دانشگاه یا مؤسسه مجاز است و امکان برگزاری در فضاهای خارج از چهارچوب ابلاغی وجود ندارد.
- نماینده معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه یا مؤسسه مسئول نظارت بر اجرای دقیق مفاد این بخشنامه است.
دلایل و پیامدها
بخشنامه وزارت علوم در راستای تحقق چند هدف اصلی تدوین شده است:
- کاهش فشار مالی بر دانشجویان با حذف پذیراییهای پرهزینه و هدایا، هزینههای تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی کاهش مییابد و نگرانیهای مالی دانشجویان پس از دفاع کاهش پیدا میکند.
- تمرکز و جدیت علمی حذف تشریفات پذیرایی، فضای مراسم دفاع را رسمیتر و علمیتر میکند و از ایجاد رقابتهای ناسالم بین دانشجویان یا خانوادهها جلوگیری میکند.
- ارتقای عدالت آموزشی با یکسانسازی آییننامه دفاع، فرصت یکسانی برای همه دانشجویان فراهم میشود و تفاوتهای مالی و تبلیغاتی مؤسسات آموزشی کمتر اثرگذار خواهد بود.
تجربه جهانی و توصیههای اجرایی
برخی دانشگاههای معتبر بینالمللی نیز در سالهای اخیر پذیرایی تشریفاتی در نشستهای دفاع پایاننامه را محدود یا کاملاً حذف کردهاند. این اقدام ضمن تمرکز روی محتوای پژوهش، از اتلاف منابع مالی و وقت اساتید و دانشجویان جلوگیری میکند.
برای رعایت بهتر دستورالعمل:
- اساتید راهنما و داوران میتوانند پیش از برگزاری جلسه، شرایط آییننامه را به اطلاع دانشجو برسانند.
- دانشکدهها باید پیش از زمان دفاع، امکانات سرو چای و آب را مهیا کنند و از اعلام هرگونه ضرورت غذا یا پذیرایی مفصل خودداری کنند.
- دانشجویان میتوانند در صورت مشاهده هرگونه تخلف، موضوع را از طریق نماینده معاونت آموزشی پیگیری کنند.
اجرای این بخشنامه میتواند گامی مهم در جهت کاهش هزینههای آموزشی و تمرکز بیشتر بر کیفیت علمی دفاع پایاننامه باشد.
