زنجان، شهری که معمولا از آب و هوای پاکیزه برخوردار است، این روزها با وجود وزش باد و پایداری جوی، وضعیت کیفی هوای قابل قبولی را تجربه می‌کند. این خبر مسرت‌بخش از سوی کارشناس بررسی آلودگی هوا و تغییر اقلیم اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان اعلام شده است.
بر اساس پایش‌های انجام شده، شاخص کیفی هوای زنجان در ۲۴ ساعت گذشته، عدد ۶۲ را نشان می‌دهد که در محدوده “قابل قبول” طبقه‌بندی می‌شود. این بدان معناست که اکثریت افراد می‌توانند بدون نگرانی خاصی از هوای شهر استفاده کنند. با این حال، همواره توصیه می‌شود که افراد حساس مانند کودکان، سالمندان، و بیماران تنفسی، احتیاط‌های لازم را به عمل آورند.
ذرات معلق ۲.۵ میکرون، مهمان ناخوانده هوای زنجان
علی‌رغم وضعیت کلی قابل قبول، عمده‌ترین آلاینده هوای زنجان که باید مورد توجه قرار گیرد، ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون (PM2.5) است. این ذرات، به دلیل کوچکی اندازه، می‌توانند به عمق ریه‌ها نفوذ کرده و مشکلات تنفسی و قلبی-عروقی ایجاد کنند. بر اساس پیش‌بینی‌های هواشناسی و تداوم وزش باد، احتمال افزایش غلظت این ذرات در هوا وجود دارد.
نقش باد و پایداری جوی در کیفیت هوا
کارشناسان محیط زیست توضیح می‌دهند که آلاینده‌ها عموماً تا زمانی که بارندگی اتفاق نیفتد و شرایط جوی پایدار باشد، مهمان ناخوانده هوای زنجان باقی می‌مانند. نکته قابل توجه اینکه، اغلب در ساعاتی که وزش باد شدت بیشتری دارد، غلظت آلاینده‌ها نیز افزایش می‌یابد. این پدیده می‌تواند ناشی از بلند شدن و پراکنده شدن ذرات معلق از سطح زمین و منابع مختلف باشد.
دسته‌بندی شاخص کیفی هوا (AQI) و توصیه‌های بهداشتی
برای درک بهتر وضعیت کیفیت هوا، شاخص‌هایی تعریف شده‌اند که به افراد کمک می‌کنند تا میزان آلودگی و تأثیر آن بر سلامت خود را ارزیابی کنند. این شاخص‌ها به شرح زیر است:
صفر تا ۵۰: پاک (Good) – کیفیت هوا رضایت‌بخش است و خطر آلودگی هوا برای سلامت بسیار کم یا ناچیز است.
۵۱ تا ۱۰۰: قابل قبول (Moderate) – کیفیت هوا قابل قبول است؛ اما ممکن است برای تعداد بسیار کمی از افراد بسیار حساس، نگرانی‌های سلامتی ایجاد کند.
۱۰۱ تا ۱۵۰: ناسالم برای گروه‌های حساس (Unhealthy for Sensitive Groups) – در این شرایط، افراد دارای بیماری‌های تنفسی یا قلبی، کودکان و سالمندان ممکن است با عوارض سلامتی روبرو شوند. توصیه می‌شود این گروه از افراد فعالیت‌های خارج از منزل را کاهش دهند.
۱۵۱ تا ۲۰۰: ناسالم (Unhealthy) – همه افراد ممکن است عوارض سلامتی را تجربه کنند. گروه‌های حساس بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند. فعالیت‌های طولانی‌مدت یا سنگین در فضای باز باید محدود شود.
۲۰۱ تا ۳۰۰: بسیار ناسالم (Very Unhealthy) – وضعیت اضطراری سلامت به وجود آمده است. همه افراد ممکن است تأثیرات جدی سلامتی را تجربه کنند. توصیه می‌شود از فعالیت‌های خارج از منزل به طور کامل خودداری شود.
۳۰۱ تا ۵۰۰: خطرناک (Hazardous) – این وضعیت هشداری جدی برای سلامت عمومی است. همه افراد در معرض خطر جدی هستند.
با توجه به وضعیت فعلی هوای زنجان که در محدوده قابل قبول قرار دارد، شهروندان می‌توانند با اطمینان نسبی به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند. اما با در نظر گرفتن احتمال افزایش ذرات معلق ناشی از وزش باد، توصیه می‌شود افراد حساس از ماسک‌های مناسب استفاده کرده و فعالیت‌های ورزشی سنگین در فضای باز را به زمان‌هایی با هوای مطلوب‌تر موکول کنند. افزایش آگاهی عمومی نسبت به وضعیت کیفی هوا و رعایت توصیه‌های بهداشتی، می‌تواند به حفظ سلامت افراد در برابر آلودگی‌های احتمالی کمک شایانی کند. همچنین، تلاش‌های مستمر برای کاهش منابع آلاینده و بهبود زیرساخت‌های شهری، نقش کلیدی در تضمین هوای پاکیزه برای آینده ایفا خواهد کرد.
