بیرجند – معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند از کاهش قابل توجه نمونههای مثبت ویروس آنفلونزا طی روزهای اخیر در استان خراسان جنوبی خبر داد. این اعلام در حالی صورت میگیرد که استان در هفتههای گذشته با اوجگیری موارد ابتلا به بیماریهای تنفسی مواجه بود و نگرانیهایی را در جامعه ایجاد کرده بود. این خبر نویدبخش کنترل نسبی موج آنفلونزا در منطقه است.
تغییر مسیر ویروس آنفلونزا در خراسان جنوبی؛ روند کاهشی مثبتها
مجید شایسته، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، در نشست خبری روز دوشنبه به تشریح آخرین وضعیت شیوع بیماریهای تنفسی در خراسان جنوبی پرداخت. او با اشاره به اینکه بیماریهای تنفسی، از جمله ویروس آنفلونزا، در حال حاضر نه تنها در استان که در سطح ملی و جهانی به یک چالش جدی تبدیل شدهاند، سرعت انتشار آنها را در مقایسه با سالهای گذشته افزایشی دانست. با این حال، وی تأکید کرد که خوشبختانه طی دو تا سه روز گذشته، درصد نمونههای مثبت ویروس آنفلونزا در استان روند کاهشی نشان داده است. این اتفاق پس از یک دوره اوجگیری سریع بیماری، که از اواسط آبانماه آغاز شده بود، رخ میدهد و حاکی از آغاز مرحله کنترل و فروکش کردن موج است.
علائم شایع آنفلونزا و گروههای در معرض خطر؛ اهمیت واکسیناسیون
آنفلونزا معمولاً با بروز ناگهانی تب، دردهای عضلانی و سردرد آغاز میشود و بیماران اغلب میتوانند زمان دقیق شروع علائم را به یاد بیاورند. سیر این بیماری معمولاً بین دو تا هفت روز است و بخش عمده افراد بدون نیاز به مداخلات درمانی خاص بهبود مییابند، اگرچه ممکن است برخی علائم مانند بدندرد تا مدتی ادامه یابد. در حالی که افراد با سیستم ایمنی قوی معمولاً عوارض شدید تجربه نمیکنند، گروههای خاصی در معرض خطر بالاتری قرار دارند که توجه ویژه به آنها حیاتی است. این گروهها شامل:
سالمندان و کودکان زیر پنج سال
افراد مبتلا به بیماریهای زمینهای مزمن (مانند مشکلات ریوی، کلیوی، متابولیک، به ویژه دیابت) و نقص ایمنی
زنان باردار، ساکنان مراکز مراقبتی و کارکنان حوزه سلامت
افراد با چاقی مفرط
واکسن آنفلونزا، اگرچه ایمنی صددرصد ایجاد نمیکند، اما برای این گروههای پرخطر بسیار ضروری است و میتواند شدت بیماری و خطر عوارض جدی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
نقش کانونهای جمعیتی در شیوع ویروس آنفلونزا؛ از مدارس تا خانواده
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اشاره کرد که هسته اولیه انتشار ویروس آنفلونزا در اغلب موارد از کانونهای تجمع نظیر مدارس آغاز میشود. پس از درگیری دانشآموزان، بیماری به سرعت به خانوادهها منتقل شده و در هفتههای بعدی افراد بزرگسال و سالمندان را نیز درگیر میکند. سرعت انتشار این بیماری در یک تا دو هفته گذشته در سطح استان بسیار بالا بوده و تقریباً تمامی مراکز تجمعی از جمله مدارس، خوابگاهها، دانشگاهها و حتی خانوادهها را درگیر کرده است. راه اصلی انتقال این ویروس در فضاهای بسته از طریق قطرات تنفسی ناشی از عطسه و سرفه است و تماس با سطوح آلوده نیز در شیوع آن نقش مهمی دارد. در محیطهای شلوغ و فاقد تهویه مناسب مانند وسایل حمل و نقل عمومی و خوابگاهها، امکان انتقال از طریق ذرات معلق در هوا نیز وجود دارد. این هشدار بر اهمیت رعایت پروتکلهای بهداشتی نظیر استفاده از ماسک، شستشوی مرتب دستها و فاصله گذاری اجتماعی در این اماکن تأکید میکند.
جدیدترین آمار آنفلونزا و کرونا در خراسان جنوبی؛ روند کاهشی امیدبخش
بر اساس گزارش معاون دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، در هفته دوم آذرماه، حدود ۱۶ درصد از مراجعان سرپایی به مراکز درمانی، علائم شبه آنفلونزا داشتهاند. با این حال، خبر امیدبخش این است که موارد بستری با علائم تنفسی در سطح کشور اندکی کاهش یافته است. در استان خراسان جنوبی نیز، که از نیمه آبانماه وارد پیک بیماری شده بود و جزو استانهایی با درگیری سریع محسوب میشد، با وجود افزایش نمونهگیریها، میزان مثبت شدن تستها برای آنفلونزا در سه روز اخیر روند کاهشی را تجربه کرده است. از ابتدای سال جاری تاکنون، مجموع نمونههای مثبت آنفلونزا در استان، نسبت به کل نمونههای گرفته شده، ۲۱.۵ درصد بوده است.
در خصوص وضعیت ویروس کرونا در خراسان جنوبی نیز، شایسته اعلام کرد که از ابتدای سال تا کنون، از ۴۲۶۹ مورد نمونهگیری، تنها ۲۵۳ مورد مثبت شناسایی شده که نشاندهنده کاهش درصد مثبتها به کمتر از یک درصد است و این روند کاهشی همچنان ادامه دارد. این آمارها نشاندهنده مدیریت نسبتاً موفق موجهای بیماری در استان است.
راهکارهای دانشگاه علوم پزشکی بیرجند برای مهار آنفلونزا و سایر ویروسهای تنفسی
دانشگاه علوم پزشکی بیرجند برای مقابله با موج بیماریهای تنفسی، از جمله آنفلونزا، مجموعهای از اقدامات پیشگیرانه و کنترلی را به اجرا گذاشته است. این اقدامات شامل برگزاری دورههای آموزشی برای پزشکان و کادر درمان در ابتدای آبانماه، تقویت نظام مراقبت و پایگاههای دیدهبانی سرپایی و بستری، افزایش ظرفیت آزمایشگاهی برای شناسایی دقیق سویههای ویروسی، و تأمین به موقع واکسن و داروهای مورد نیاز از طریق وزارت بهداشت و شبکه توزیع استانی میشود. علاوه بر این، رصد و تحلیل غیبت دانشآموزان در مدارس و گزارشهای دریافتی از درمانگاهها و مراکز خدمات جامع سلامت به طور مستمر پیگیری شده است. معاون بهداشتی دانشگاه ضمن قدردانی از کارشناسان شبکه بهداشت استان، ابراز امیدواری کرد که با تداوم همکاری مردم، رعایت پروتکلهای بهداشتی و مدیریت مناسب، شاهد کنترل پایدار موج بیماریهای تنفسی در خراسان جنوبی باشیم.
نگاهی به وضعیت HIV در خراسان جنوبی؛ آمارها و چالشها
در بخش دیگری از این نشست خبری، مجید شایسته به وضعیت ویروس اچ آی وی (HIV) پرداخت. بر اساس آمارهای جهانی تا پایان سال ۲۰۲۴، حدود ۴۰.۸ میلیون نفر با HIV زندگی میکنند و پیشرفتهای دارویی امکان زندگی طبیعی را برای بسیاری از مبتلایان فراهم آورده است. وی با اشاره به پدیده «کوه یخ» در مورد آمار مبتلایان به HIV، توضیح داد که بسیاری از افراد آلوده ممکن است شناسایی نشده باشند و در جامعه حضور داشته باشند، که این امر چالشهای خاص خود را در برنامههای کنترل بیماری ایجاد میکند.
آمار کشوری و استانی HIV:
کشور: تا شهریور ۱۴۰۴، حدود ۴۱,۵۰۹ نفر تخمین موارد ابتلا به HIV، ۲۵,۸۷۰ نفر موارد زنده شناساییشده، ۲۱,۱۲۷ نفر تحت مراقبت فعال و ۲۳,۹۷۱ مورد فوت ثبت شده است. یکی از چالشهای اصلی، عدم مراجعه بخش قابل توجهی از مبتلایان شناساییشده برای مراقبت فعال است.
خراسان جنوبی: استان در زمینه پیشگیری از انتقال HIV از مادر به کودک موفقیت چشمگیری داشته؛ در سه سال اخیر، از هشت مادر مبتلا که تحت مراقبت قرار گرفتند، تمامی نوزادان متولد شده کاملاً سالم بودهاند. این موفقیت حاصل تلاش تیمهای تخصصی زنان، مامایی و مراقبتهای HIV است. در حال حاضر، ۱۰ بیمار مبتلا در استان به صورت فعال تحت مراقبت هستند (چهار زن و شش مرد) که از این تعداد، هشت نفر از طریق رابطه جنسی و دو مورد با علت نامشخص مبتلا شدهاند.
کمپین «من هم تست میدهم» که از ۱۵ آبان تا ۲۰ آذر در حال برگزاری است، با هدف ترغیب کارکنان نظام سلامت و عموم مردم به انجام تست HIV راهاندازی شده است. تست HIV تنها چند دقیقه زمان میبرد و تمامی خدمات تشخیصی و درمانی آن کاملاً محرمانه و رایگان ارائه میشود، که این امر بر اهمیت آگاهی و دسترسی آسان به خدمات تأکید دارد.
مطالب مرتبط
- آغاز رسمی طرح پزشک خانواده شهری در خرمشهر؛ تحولی در نظام سلامت منطقه
- پیشرفتهای خیرهکننده، بوشهر را به قطب پزشکی هستهای خلیج فارس تبدیل کرده است
- پژوهشگران: غربالگری کلسترول کودکان در پیشگیری از بیماریهای قلبی زودرس حیاتی است اما نیازمند رویکردی مقرونبهصرفه است
- آموزش ۳۵ هزار دانشآموز سفیر سلامت برای پیشگیری از پدیکلوزیس در مدارس خراسان رضوی
