مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان یزد از آمادگی کامل این استان برای مقابله با آفات کشاورزی خبر داد و تأکید کرد که خوشبختانه تا به امروز، گزارشی از حمله ملخهای مهاجر به یزد ثبت نشده است. با این حال، تابستان، فصل اوج فعالیت آفات بومی است که نیازمند نظارت و مبارزه مستمر است.
ملخها: بومی و مهاجر، کدام یک تهدیدند؟
در استان یزد، با اقدامات پیشگیرانه و آمادگیهای لازم، سال جاری تاکنون بدون هیچگونه حمله ملخ مهاجر سپری شده است. مدیر حفظ نباتات استان توضیح میدهد که ملخها به دو دسته بومی و مهاجر تقسیم میشوند. خوشبختانه، گونه بومی خطرناکی که بتواند خسارت جدی به مزارع و باغات یزد وارد کند، در این استان وجود ندارد.
اما ملخهای مهاجر که عمدتاً از مناطق جنوبی کشور، به ویژه سواحل دریای عمان و خلیج فارس وارد میشوند، گاهی شهرستانهای جنوبی و شرقی یزد مانند خاتم، مروست و بهاباد را درگیر میکنند. با این حال، امسال هیچ گزارشی مبنی بر تهدید این گونه ملخ در استان یزد ثبت نشده است.

مبارزه ملی با ملخهای مهاجر و نقش استانها
مبارزه با ملخهای مهاجم یک مسئولیت ملی تلقی میشود، چرا که این آفات به عنوان یک آفت عمومی شناخته میشوند. به همین دلیل، سایتهای اصلی پایش و مبارزه در استانهای جنوبی و مرزی کشور و همچنین تهران مستقر هستند. استان یزد نیز در صورت نیاز، آمادگی کامل برای همکاری و اجرای عملیات مقابلهای را دارد. این همکاریها شامل تبادل اطلاعات، پشتیبانی لجستیکی و مشارکت در عملیاتهای سمپاشی است.
آفات بومی: چالش اصلی تابستان یزد
برخلاف ملخهای مهاجر، برخی آفات بومی در استان یزد وجود دارند که فعالیت آنها در فصل تابستان به شدت افزایش مییابد و در صورت عدم کنترل میتوانند خسارات جبرانناپذیری به محصولات کشاورزی وارد کنند. از جمله این آفات میتوان به مگس مدیترانهای، پسیل پسته، کرم گلوگاه انار، سوسکهای چوبخوار درختان میوه، کرم خراط گردو، زنبور مغزخوار بادام، کرمهای برگخوار درختان میوه و کرم ساقهخوار ذرت اشاره کرد. این آفات، هر کدام به نوعی به محصولات اصلی کشاورزی استان آسیب میرسانند و مبارزه با آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است.
اقدامات گسترده برای کنترل آفات بومی
برای مبارزه با این آفات بومی، اقدامات گستردهای در استان یزد در حال انجام است. این اقدامات شامل مراحل مختلفی است که از جمله مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آموزش و راهنمایی بهرهبرداران و کشاورزان: ارتقای دانش کشاورزان در زمینه شناسایی و مبارزه با آفات.
- پایش و شناسایی اولیه آفات به صورت میدانی: رصد مداوم مزارع برای تشخیص به موقع شیوع آفات.
- آمادهسازی تجهیزات و لوازم مورد نیاز برای مبارزه: اطمینان از دسترسی به ابزارهای لازم برای سمپاشی و کنترل.
- ارائه دستورالعملهای فنی و کارشناسی: راهنماییهای تخصصی برای مبارزه مؤثر.
- تأمین سموم مورد نیاز و تجهیزات سمپاشی: فراهم کردن مواد و ابزارهای لازم برای مقابله شیمیایی.
- توزیع ابزارهای غیرشیمیایی برای مبارزه و اجرای روشهای بیولوژیک: استفاده از روشهای سازگار با محیط زیست، به ویژه در موارد حساس.
تمامی این مراحل در استان یزد با هماهنگی و مدیریت سازمان حفظ نباتات و همکاری تنگاتنگ بهرهبرداران، به صورت کاملاً سازمانیافته در حال اجراست.
فناوری هستهای در مبارزه با آفات: فعلاً در یزد کاربرد ندارد
در خصوص استفاده از فناوریهای نوین مانند انرژی هستهای در مبارزه با آفات، مدیر حفظ نباتات استان یزد اعلام کرد که در حال حاضر، استفاده شاخصی از این فناوری در سطح کشور برای مقابله با آفات انجام نمیگیرد و در استان یزد نیز تاکنون هیچگونه اقدام یا طرحی در این زمینه صورت نگرفته است. این فناوری، که معمولاً در روشهایی مانند استریلسازی حشرات نر (SIT) کاربرد دارد، هنوز به صورت گسترده در ایران به کار گرفته نشده است.
با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش دما که میتواند شرایط را برای شیوع آفات فراهمتر کند، استان یزد با مدیریت و برنامهریزی دقیق، توانسته است در سال جاری از تهدید حمله ملخهای مهاجر در امان بماند و با آمادگی کامل به استقبال فصل پرچالش تابستان برود. این آمادگی، نشاندهنده اهمیت حفظ محصولات کشاورزی و تضمین امنیت غذایی در استان است.