یازدهمین دوره جایزه ادبیات نمایشی ایران، این بار فراتر از یک رقابت، فرصتی شد برای تأکید بر توان درونی و ظرفیت‌های بکر تئاتر ملی. در نشست خبری این رویداد، برگزارکنندگان و چهره‌های تأثیرگذار خانه تئاتر پیام واحدی داشتند: نمایشنامه‌نویسی ما نه تنها چیزی از دنیا کم ندارد، بلکه می‌تواند با رویکردی خلاقانه و مبتنی بر پژوهش، جایگاه خود را در سطح بین‌المللی تثبیت کند.
خودباوری در دل نمایشنامه‌نویسی ایرانی
بخش مهمی از گفت‌وگو به بررسی موانع فرهنگی اختصاص یافت. تصورِ عقب‌ماندگی تئاتر ایرانی ریشه در کمبود مطالعات و انتشار مستندات دارد؛ در حالی که با مرور نمایشنامه‌های نوآور، می‌توان دریافت هنر نمایش ما:
- با حفظ اصالت‌های محلی و بهره از زبان مشترک امروز، به ایده‌های جهانی نزدیک می‌شود
- در بحران‌های اجتماعی و فردی، نقش مأمن برای جست‌وجوی معنا و بازتعریف تجربه بشری ایفا می‌کند
این خودباوری نیازمند پشتیبانی نهادهای آموزشی و صنفی است تا از دل دانشگاه و کارگاه‌های تخصصی، نسل تازه نویسندگان شکل بگیرد.
گفتمان‌سازی به جای داوری صرف
یکی از تفاوت‌های این دوره، تأکید بیشتر بر کارکرد آموزشی و گفت‌وگومحور جایزه است. علاوه بر اضافه‌شدن بخش نمایش‌های اجراشده و نمایشنامه‌عروسکی، برنامه‌ریزی‌شده تا:
- کارگاه‌های تخصصی نگارش و نقد با حضور اساتید و مترجمان همزمان با آیینِ اهدای جوایز برگزار شود
- کانال‌های دیجیتال جایزه به بستری برای انتشار گزارش‌های میدانی و گفت‌وگوهای زنده تبدیل شوند
بدین ترتیب، جایزه ادبیات نمایشی نه صرفاً یک رویداد سالانه، بلکه سکویی برای تبادل تجربه و آشنایی با شیوه‌های نوین روایتگری خواهد شد.
چشم‌انداز پیشِ رو
اگر تئاتر ما بخواهد از سردرگمی‌های خود باختگی عبور کند، همه ذی‌نفعان باید متعهد به:
- تأمین منابع معنوی و مادی برای استمرار سالانه جایزه
- حمایت از نشر نمایشنامه و انتشار تحقیقات میان‌رشته‌ای در دانشگاه‌ها
باشند. با این اقدامات، جشنواره ادبیات نمایشی می‌تواند نقطه اتکایی باشد برای بازآفرینی قدرت گفت‌وگو در جامعه و تأکید بر پتانسیل‌های بی‌حد ایران در هنر نمایش.
