شرکت توانیر در حال توسعه چشمگیر زیرساختهای هوشمندسازی شبکه برق کشور است. با هدف بهبود مدیریت مصرف و ارتقای خدمات به مشترکان، برنامه جاهطلبانهای برای نصب کنتورهای هوشمند در دست اجراست که میتواند تحولی بزرگ در صنعت برق ایران ایجاد کند.
رشد فزاینده نصب کنتورهای هوشمند در بخشهای مختلف
حامد احمدی، مدیرکل جدید دفتر هوشمندسازی و فناوریهای نوین شرکت توانیر، اعلام کرده است که تاکنون ۵ میلیون و ۱۰۰ هزار کنتور هوشمند در سراسر کشور نصب شده است. این تعداد قرار است تا پایان سال جاری به ۷ میلیون و تا پاییز سال آینده به ۹ میلیون کنتور برسد. این توسعه شامل تمامی بخشهای مصرفکننده برق میشود:
- بخش خانگی: حدود ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار کنتور
- بخش تجاری: ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار کنتور
- بخش صنعتی: ۲۸۰ هزار کنتور
- بخش عمومی: ۳۴۰ هزار کنتور
- بخش کشاورزی: ۴۱۵ هزار کنتور
- مشترکان مولد (تولیدکنندگان برق خورشیدی و …): ۱۰ هزار کنتور

این توزیع نشان میدهد که هدفگذاری هوشمندسازی، تمامی ابعاد مصرف برق کشور را در بر میگیرد تا نظارتی جامع بر مصرف صورت پذیرد.
تأثیر هوشمندسازی بر نظارت و کنترل شبکه برق
یکی از مهمترین مزایای نصب کنتورهای هوشمند، افزایش چشمگیر قابلیت نظارت و کنترل بر مصرف انرژی است. احمدی در این خصوص توضیح داد: “بر اساس آمار اسفند ماه ۱۴۰۳، حدود ۵۷ درصد از کل انرژی صنعت برق کشور از طریق کنتورهای هوشمند قرائت شده است.“
این هوشمندسازی، امکان رصد و کنترل بار شبکه تا سقف ۳۲,۰۰۰ مگاوات را فراهم آورده است. این عدد که بسته به شرایط روزانه شبکه متغیر است، نشاندهنده توانایی بالای کنتورهای هوشمند در ارائه دادههای لحظهای و تصمیمگیریهای مدیریتی است. مدیرکل جدید دفتر هوشمندسازی و فناوریهای نوین توانیر پیشبینی میکند که با نصب ۴ میلیون کنتور هوشمند دیگر، توان مدیریت بار شبکه حدود ۴,۰۰۰ مگاوات دیگر افزایش یابد و درصد قرائت هوشمند نیز به حدود ۷۰ درصد خواهد رسید. این امر به توانیر امکان میدهد تا در مدیریت بهینه شبکه و کاهش پیک مصرف، اقدامات موثرتری انجام دهد.
نحوه درخواست مشترکان برای کنتور هوشمند و شفافیت در هزینهها
برای مشترکانی که تمایل دارند از مزایای کنتور هوشمند بهرهمند شوند، امکان درخواست مستقیم وجود دارد. احمدی بیان کرد: “در بسیاری از نقاط کشور، مشترکان میتوانند شخصاً برای نصب کنتور هوشمند اقدام کنند، بهویژه در مورد اشتراکهایی که مصرف فصلی دارند یا در محل سکونت دائم مشترک قرار ندارند.” در این موارد، فرد میتواند مستقیماً از شرکت توزیع نیروی برق محل درخواست کند تا کنتور معمولی او با نمونه هوشمند جایگزین شود.
مدیرکل دفتر هوشمندسازی و فناوریهای نوین شرکت توانیر در مورد هزینههای نصب نیز شفافسازی کرد: “در مواردی که نصب به درخواست مستقیم مشترک انجام شود، هزینه آن بر عهده متقاضی خواهد بود. اما در صورتی که این اقدام در چارچوب برنامهریزیشده شرکت توانیر انجام شود، هیچ هزینهای از مشترک دریافت نخواهد شد.” این شفافیت در هزینهها، میتواند به تصمیمگیری آگاهانه مشترکان کمک کند.
فرایند تهیه و نصب کنتور هوشمند برای متقاضیان مستقیم، کوتاهتر از روند معمول خواهد بود. خرید کنتور نیز از طریق سامانه مشخص انجام شده و پس از آن، نصب در مدت کوتاهی صورت میگیرد. احمدی در پایان تاکید کرد: “کنتور هوشمند یکی از ابزارهای کلیدی برای بهبود مدیریت مصرف برق و ارتقای خدمات به مشترکان است. مزایای استفاده از این کنتورها به اندازهای بالاست که تبدیل کنتورهای معمولی به هوشمند میتواند برای بسیاری از مشترکان، تصمیمی کاملاً منطقی باشد.” به نظر شما، مهمترین مزیت استفاده از کنتورهای هوشمند برای مشترکان عادی چیست؟