در جهان امروز، تهدیدها تنها جلوه نظامی ندارند؛ زیرساخت‌های حیاتی، سرمایه‌های انسانی و حتی نظم اجتماعی، در معرض آسیب‌های پیچیده سایبری، طبیعی و شبکه‌ای قرار گرفته‌اند. در این میان پدافند غیرعامل با اتکا به راهکارهای پیش‌دیده و منعطف، نقشِ جبرانی و تکمیلیِ امنیت ملی را ایفا می‌کند تا سازوکارهای حیاتی کشور در برابر هر نوع بحران—از خشک‌سالی و قطع برق تا حملات سایبری—مقاوم بمانند.
سیده فریبا خاکباز، سرپرست اداره‌کل پدافند غیرعامل استانداری یزد، می‌گوید: «تجربه جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نشان داد که اتکا صرف به توان نظامی کفایت نمی‌کند. امروز باید چشم‌انداز یزد پایدار و یزد تاب‌آور در افق ۱۴۱۴ را با برنامه‌ریزی راهبردی و مشارکت همه دستگاه‌ها پیگیری کنیم.»
دستاوردهای اخیر در راستای تاب‌آوری
- تکمیل و تجهیز مرکز ملی مهارت‌آموزی BLS و BRN با همکاری دانشگاه علوم پزشکی برای آموزش امدادگران در شرایط اضطراری
- تأمین برق پشتیبان در تقاطع‌های زمان‌دار شهری و نصب سیستم حفاظتی تصویری بر مخازن آب شرب و مراکز روستایی
این اقدامات پایه‌ای، ضمن تضمین تداوم کارکرد شبکه‌های حیاتی، آرامش روانی شهروندان را نیز تقویت کرده است.
پروژه‌های کلیدی در دست اجرا
- راه‌اندازی «دانشکده حفاظت از زیرساخت‌ها» در دانشگاه یزد برای تربیت نیروی متخصص پدافند غیرعامل
- استقرار سامانه جامع صنایع استان به‌منظور ارزیابی، پایش و امن‌سازی مراکز پرخطر—از پالایشگاه‌ها تا نانوایی‌ها
خاکباز می‌افزاید: «تجهیز دو کارخانه آرد به ژنراتورهای اضطراری، پایش ذخایر آب و سوخت، و جابه‌جایی انبارهای نفت‌کش‌ها تنها بخشی از برنامه‌هایی است که هم‌زمان با کار فنی، سرمایه اجتماعی را نیز تقویت می‌کند.»
پدافند غیرعامل نه‌تنها یک مجموعه اقدام فنی است، بلکه ضامن اعتماد عمومی به تداوم خدمات زیرساختی و حفظ آرامش روانی مردم در مقابل هر گونه رخداد ناخواسته محسوب می‌شود. با استمرار این مسیر، یزد می‌تواند الگویی موفق برای دیگر استان‌ها در دستیابی به امنیت همه‌جانبه و توسعه پایدار باشد.
