کلسترول بالا در اوایل زندگی، به‌ویژه در افراد مبتلا به بیماری ژنتیکی «هیپرکلسترولمی خانوادگی» (FH)، خطر ابتلا به حملات قلبی و سکته‌های مغزی را در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ زندگی به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد. این در حالی است که بسیاری از افراد از وضعیت خود بی‌اطلاع هستند. مطالعات جدید نشان می‌دهد که تشخیص و کنترل زودهنگام کلسترول بالا در کودکان می‌تواند جان هزاران نفر را نجات دهد، اما اجرای گسترده برنامه‌های غربالگری در حال حاضر با چالش‌های هزینه‌ای قابل توجهی روبروست.
اهمیت حیاتی غربالگری زودهنگام کلسترول کودکان در پیشگیری از بیماری‌ها
تشخیص و مدیریت به‌موقع کلسترول بالا در دوران کودکی، به‌مثابه یک سپر محافظتی در برابر بیماری‌های قلبی-عروقی در آینده عمل می‌کند. اگر کلسترول بالا در افرادی که به هیپرکلسترولمی خانوادگی مبتلا هستند، در سنین پایین کاهش نیابد، این افراد در معرض ریسک بالای حوادث قلبی یا سکته مغزی زودرس قرار می‌گیرند. دکتر اندرو موران، دانشیار پزشکی از کالج پزشکان و جراحان دانشگاه کلمبیا واگلوس، تاکید می‌کند که کنترل زودهنگام کلسترول بالا، حتی در دوران کودکی، می‌تواند از حملات قلبی، سکته مغزی و احتمالاً حتی زوال عقل در مراحل بعدی زندگی جلوگیری کرده یا آن‌ها را به تاخیر اندازد. او همچنین بر ضرورت یافتن راهی مقرون‌به‌صرفه برای غربالگری زودهنگام هیپرکلسترولمی خانوادگی در کودکان، نوجوانان و اعضای خانواده‌شان تاکید دارد.
تحقیقات جدید: چالش هزینه‌ها و فرصت‌های غربالگری کلسترول
نتایج تحقیق مدل‌سازی جدید محققان دانشگاه‌های کلمبیا و هاروارد نشان می‌دهد که با وجود پتانسیل بالای غربالگری کودکان یا بزرگسالان جوان برای کلسترول بالا و ژن‌های هیپرکلسترولمی خانوادگی در پیشگیری از تعداد قابل‌توجهی از حملات قلبی و سکته‌های مغزی زودرس، انجام چنین آزمایشی در حال حاضر بسیار گران‌قیمت است. با این حال، همین تحقیق راهکاری برای مقرون‌به‌صرفه کردن غربالگری کلسترول ارائه می‌دهد: اگر یک برنامه غربالگری جهانی به نظارت فشرده‌تر و تغییر سبک زندگی در همه کودکان و بزرگسالان جوان مبتلا به کلسترول بالا، ازجمله افرادی که ژن هیپرکلسترولمی خانوادگی ندارند، منجر شود، آنگاه این فرایند از نظر اقتصادی نیز توجیه خواهد شد.
این مدل نشان داد که هیچ یک از راهبردهای غربالگری ترکیبی کلسترول به علاوه ژنتیک در مقایسه با مراقبت‌های معمول مقرون‌به‌صرفه نبودند، مگر اینکه غربالگری کلسترول به کنترل شدیدتر کلسترول در بین تمام افراد مبتلا به کلسترول بالا (LDL ≥۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر) صرف‌نظر از نتیجه آزمایش ژنتیکی منجر شود. در این صورت، غربالگری در بزرگسالی (حدود ۱۸ سالگی) مقرون‌به‌صرفه‌ترین راهبرد خواهد بود.
آینده غربالگری کلسترول کودکان: از آزمایش ژنتیک تا نوزادان
با وجود توصیه‌های آکادمی اطفال آمریکا و انجمن قلب آمریکا مبنی بر اندازه‌گیری کلسترول همه کودکان بین سنین ۹ تا ۱۱ سال، کمتر از ۲۰ درصد از کودکان چنین آزمایشی را انجام می‌دهند. این آمار نشان‌دهنده نیاز به رویکردهای نوین و قابل دسترس‌تر است. در آینده، غربالگری هیپرکلسترولمی خانوادگی ممکن است در صورت همراه شدن با سایر بسته‌های غربالگری دوران کودکی، ازجمله غربالگری نوزادان، مقرون‌به‌صرفه باشد. گروه‌های تحقیقاتی کلمبیا و هاروارد در حال حاضر مشغول بررسی بهترین رویکردها برای غربالگری هیپرکلسترولمی خانوادگی نوزادان یا شیرخواران هستند. یکی از مزایای اضافی آزمایش ژنتیک دوران کودکی برای هیپرکلسترولمی خانوادگی، امکان غربالگری آبشاری و درمان برای سایر اعضای خانواده است که ممکن است این بیماری را داشته باشند، اما از آن بی‌خبر باشند.
راهکارهای مکمل برای مدیریت کلسترول بالا در کودکان
در کنار تلاش برای توسعه روش‌های غربالگری کارآمد، مدیریت فعالانه کلسترول در کودکان دارای اهمیت بسزایی است. این مدیریت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
تغییر سبک زندگی:
رژیم غذایی سالم: کاهش مصرف چربی‌های اشباع و ترانس، و افزایش مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی.
فعالیت بدنی منظم: تشویق کودکان به حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید در اکثر روزهای هفته.
پایش و مشاوره پزشکی:
مراجعه منظم به پزشک برای بررسی سطح کلسترول، به ویژه در صورت وجود سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی زودرس یا چاقی.
مشاوره با متخصص تغذیه یا پزشک برای برنامه‌ریزی یک رژیم غذایی و سبک زندگی مناسب.
نتایج این تحقیق در مقاله‌ای با عنوان «غربالگری هیپرکلسترولمی خانوادگی در اوایل کودکی و اوایل بزرگسالی: تحقیق مقرون به‌صرفه» در مجله معتبر JAMA منتشر شده است. تلاش‌ها برای توسعه روش‌های مقرون‌به‌صرفه و جامع برای غربالگری کلسترول کودکان ادامه دارد تا با تشخیص زودهنگام و مداخلات مناسب، از نسل‌های آینده در برابر بار سنگین بیماری‌های قلبی-عروقی محافظت شود و زندگی سالم‌تری برای آن‌ها رقم بخورد.
