نبد انرژی اروپا در یک سال گذشته به‌شدت لرزان شده؛ پیشنهاد ترامپ برای قطع کامل واردات نفت روسیه نه‌تنها به یک ایده سیاسی تبدیل شد، بلکه به آزمونی برای همبستگی ناتو بدل گشت. اما چرا حتی برخی متحدان اصلی واشنگتن حاضر نیستند این فشار را بپذیرند؟
چالش‌های کلان امنیت انرژی
قطع واردات نفت روسیه در کوتاه‌مدت می‌تواند به کاهش چشمگیر منابع سوختی در قلب صنایع اروپایی منجر شود. وابستگی تاریخی به تأمین پایدار روسیه موجب شده که هرگونه تحریم سخت، قیمت جهانی نفت را به‌طور سرسام‌آور بالا ببرد و اقتصادهای آسیب‌پذیر را در شرایط رکود قرار دهد.
موضع کشورهای کلیدی
دلایل مختلفی پشت دیوار دفاعی ترکیه، مجارستان و اسلواکی وجود دارد. دو عامل اصلی عبارت‌اند از:
- وابستگی زیرساختی به خطوط لوله و تأسیسات واردات؛
- ترس از انتقال بهای سنگین انرژی به دوش خانوار و صنایع داخلی.
پیتر سیارتو، وزیر خارجه مجارستان، تأکید می‌کند که بدون نفت و گاز روسیه «تأمین مطمئن» عملاً امکان‌پذیر نیست و هر تصمیم شتاب‌زده، ثبات اجتماعی را به خطر می‌اندازد.
پیامدهای اقتصادی و سیاسی تحریم
تحریم کامل نفت روسیه می‌تواند:
- درآمد سالانه مسکو از صادرات انرژی را تا ده‌ها میلیارد دلار کاهش دهد؛
- شکاف سیاسی درون ناتو و اتحادیه اروپا را عمیق‌تر کند، به‌ویژه میان اعضای شرقی و غربی.
در مقابل، افزایش بهای نفت خام و تشدید رکود اقتصادی در اروپا از دیگر نتایج محتمل این سیاست خواهد بود.
راهکارهای جایگزین برای محدودسازی درآمدهای روسیه
در عین حال که تحریم نفتی سخت رمقی در میان متحدان نمی‌جوید، دو مسیر جایگزین وجود دارد:
- گسترش صادرات گاز مایع (LNG) از ایالات متحده و قطر؛
- تسریع سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر برای کاهش تدریجی وابستگی به نفت و گاز روسیه.
این گزینه‌ها می‌توانند ضمن حفظ امنیت عرضه، حلقه فشار مالی بر کرملین را تنگ‌تر کنند.
جمع‌بندی و چشم‌انداز
قطع واردات نفت روسیه اقدامی استراتژیک اما مخاطره‌آمیز که بدون راه‌حل‌های میانه و برنامه‌ریزی طولانی‌مدت، به هرج‌ومرج اقتصادی منجر خواهد شد. موفقیت تحریم‌ها تنها در گرو یک وفاق واقعی میان همه اعضای ناتو و گام‌های فنی برای تأمین انرژی جایگزین است. با این حال، اگر گفتگو پیرامون انرژی‌های نو و زیرساخت‌های سبز سرعت یابد، اروپا می‌تواند همبستگی سیاسی را بازسازی کند و در برابر شوک‌های ژئوپلیتیک آینده تاب‌آوری بیشتری از خود نشان دهد.
