با اشاره به آمار ۱۸۰۰ مرکز دانشگاهی فعال در کشور، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری این حجم گسترده را عاملی بازدارنده برای ارتقای کیفیت آموزش عالی دانست. او تأکید کرد که تعدد بی‌ضابطه نه‌تنها به تجمیع منابع آسیب زده، بلکه نظارت و استانداردسازی را دشوار کرده است.
دلایل ظهور مراکز متعدد
گسترش سریع تقاضا برای آموزش عالی در سال‌های اخیر، سیاست‌های منطقه‌ای‌سازی آموزش و نیاز به دسترسی بومی مسیر را برای ایجاد شعب تازه و مؤسسات کوچک هموار کرد. اما این رشد کنترل‌نشده باعث شد بسیاری از این واحدها بدون زیرساخت مناسب یا کادر علمی مستدل راه‌اندازی شوند و سهم قابل‌توجهی از بودجه و نیروی انسانی به آنها تخصیص یابد.
پیامدهای کیفیت‌زدایی
افزایش بی‌رویه مراکز به شکل زیر بر کیفیت تأثیر منفی می‌گذارد:
- پراکندگی اساتید متخصص و کاهش نسبت دانشجو به استاد
- چندگانگی استانداردها و دشواری در اجرای ارزیابی یکپارچه
- ضعف در تجهیز آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های پژوهشی
- تکرار عناوین رشته‌ای در مراکز متفاوت و کاهش تمایز علمی
پیشنهادات برای ساماندهی و ارتقاء
برای بازگرداندن توازن بین دسترسی و کیفیت، راهکارهای زیر قابل پیگیری است:
- اجرای آمایش آموزش عالی با تمرکز بر ادغام هوشمند واحدهای کوچک و حفظ حوزه‌های تخصصی نقاط قوت
- استقرار نظام تأمین مالی مبتنی بر عملکرد و شاخص‌های کمی و کیفی دانشگاه‌ها
- توسعه زیرساخت‌های آموزش مجازی و ترکیبی برای بهینه‌سازی ظرفیت جذب دانشجو
- ارتقای نظام اعتباربخشی داخلی با مشارکت کنشگران بخش خصوصی و صنعتی
با این اقدامات، می‌توان از منابع محدود به‌صورت متمرکز بهره برد و ضمن حفظ تنوع علمی، مسیر کیفیت‌سازی آموزش عالی را در کشور هموار کرد.
