شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) موتور اصلی رشد اقتصادی و اشتغال در هر کشور هستند، اما اغلب برای ورود موفق به بازارهای جهانی با موانع متعددی روبه‌رو می‌شوند. تمرکز بر تدوین برنامه‌ی راهبردی، تقویت زنجیره ارزش بومی و تعامل مؤثر با صنایع بزرگ، می‌تواند این بنگاه‌ها را در مسیر جهش صادرات و افزایش سهم بازار جهانی همراهی کند.
چالش‌های اساسی
بنگاه‌های کوچک و متوسط معمولاً در موارد زیر نیاز به حمایت ویژه دارند:
- دسترسی محدود به منابع مالی و تأمین سرمایه در گردش؛
- فقدان زیرساخت‌های دیجیتال برای بازاریابی بین‌المللی؛
- پراکندگی توانمندی‌ها و ناهماهنگی در زنجیره تأمین؛
- ضعف در مهارت‌های مدیریتی و خدمات پس از فروش.
راهکارها و الگوهای موفق
برای تقویت رقابت‌پذیری این بنگاه‌ها، ترکیبی از سیاست‌های حمایتی و سازوکارهای مشارکتی می‌تواند مؤثر باشد:
- توسعه و تشکیل خوشه‌های صنعتی و زنجیره‌ی ارزش منطقه‌ای؛
- بهره‌گیری از سامانه‌های تجارت الکترونیک و دیجیتال مارکتینگ برای دسترسی به مشتریان خارجی؛
- ایجاد کنسرسیوم‌های صادراتی مشترک با واحدهای کوچک برای کاهش ریسک و هزینه‌های لجستیک؛
- بهبود مهارت‌های مدیریتی و افزایش خدمات مشاوره فنی و مالی؛
- استانداردسازی محصولات و ارتقای بسته‌بندی با رویکرد برندینگ جهانی.
در چارچوب برنامه‌ریزی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دو مدل مشارکت مالی اصلی تعریف شده که می‌تواند به تسهیل رشد بنگاه‌ها بیانجامد:
- اعطای تسهیلات بانکی مرسوم با نرخ سود ترجیحی؛
- سرمایه‌گذاری مشترک با پذیرش ریسک از سوی بانک‌ها و واگذاری مدیریت کامل به بخش خصوصی.
با پیاده‌سازی این راهکارها و تقویت همکاری میان بنگاه‌های کوچک و بزرگ، نه‌تنها از ظرفیت‌های بومی به بهترین نحو استفاده می‌شود، بلکه زمینه‌ی ورود پایدار به بازارهای جهانی و افزایش سهم صادرات صنایع خرد و متوسط کشور فراهم خواهد شد.
