خواب یکی از ارکان سلامت کلی بدن است و وضعیت قرارگیری هنگام خواب می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در عملکرد دستگاه گوارش و سیستم قلبی عروقی ایفا کند. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که با چند تغییر کوچک در نحوه خوابیدن می‌توان علائم رفلاکس معده را کاهش داد، ترکیب میکروبیوم روده را بهبود بخشید و حتی بار فشار روی قلب را در بیماران نارسایی قلبی کاهش داد.
خوابیدن به پهلوی چپ؛ یار دستگاه گوارش
خوابیدن به پهلوی چپ موجب می‌شود معده در موقعیتی قرار گیرد که اسید آن کمتر به مری بازگردد. مطالعات بالینی نشان داده‌اند زمان تماس مری با اسید معده در این حالت تا دو درصد کاهش یافته و فرآیند پاک‌سازی اسید ۷۵ تا ۸۲ ثانیه سریع‌تر انجام می‌شود. حفظ این وضعیت باعث کاهش سوزش سر دل و بهبود کیفیت خواب شبانه خواهد شد. از سوی دیگر، ارتباط نزدیکی میان ریتم خواب و ترکیب میکروبیوم روده وجود دارد؛ خواب ناکافی یا بی‌کیفیت می‌تواند جمعیت باکتری‌های ضدالتهابی را کاهش و احتمال بروز مشکلات گوارشی و زخم معده را افزایش دهد.
تغییر وضعیت خواب برای راحتی قلب
در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، خوابیدن به پهلوی چپ گاهی با ناراحتی و تنگی‌نفس همراه است؛ زیرا بزرگ شدن قلب باعث فشار موضعی می‌شود. برای این افراد خوابیدن به پهلوی راست و طاق‌باز خوابیدن با زاویه ملایم سر بالا می‌تواند تعادل خودکار سیستم عصبی را بازگرداند و خروپف و وقفه‌های تنفسی در خواب را کاهش دهد. در افراد سالم نیز نگهداری ستون فقرات در راستای طبیعی و جلوگیری از انسداد راه‌های هوایی مزایای محافظتی برای قلب و ریه‌ها دارد.
نکات عملی برای بهبود کیفیت خواب
- رعایت فاصله حداقل سه ساعته میان شام و زمان خواب
- استفاده از بالش‌های ارتوپدیک که گردن و ستون فقرات را در راستای طبیعی نگه دارند
- انتخاب تشکی با فنر یا فوم مناسب که فشار را از نقاط حساس بدن بردارد
تنظیم محیط خواب در خدمت سلامت
- تاریک و خنک نگه‌داشتن اتاق همراه با کاهش صداهای مزاحم
- پایبندی به ساعت خواب و بیداری منظم برای هماهنگ‌سازی ریتم شبانه‌روزی
- پرهیز از نور آبی نمایشگرها دست‌کم یک ساعت قبل از خواب
با اجرای همین توصیه‌های ساده می‌توان خواب عمیق‌تر و ترمیم‌گرانه‌تری داشت، علائم رفلاکس را کاهش داد و از سلامت قلب و دستگاه گوارش محافظت کرد.
