فهرست نهایی «جایزه بوکر» ۲۰۲۵ منتشر شد و نکته بارز آن نبود نویسندگان رمان‌اولی در میان نامزدها است؛ دورۀ کنونی بیش از همه تحت سلطۀ نویسندگان شناخته‌شده قرار دارد و چهره‌هایی چون کران دسای، دیوید سالای و اندرو میلر برای کسب «جایزه بوکر» رقابت می‌کنند.
مروری بر فهرست نهایی جایزه بوکر
هفت رمان راه‌یافته به فهرست نهایی شامل آثاری از نویسندگان صاحب‌نامی است که برخی پیش از این نیز در رقابت‌های بزرگ حضور داشته‌اند. از جمله:
- «تنهایی سونیا و سانی» اثر کران دسای؛ بازگشت برنده پیشین جایزه بوکر با رمانی بلند و میان هند و آمریکا؛
- «گوشت» اثر دیوید سالای؛ روایت زندگی یک شخصیت از مجارستان تا لندن؛
- «سرزمین در زمستان» اثر اندرو میلر؛ داستانی در فضای سخت West Country در دوره سرمای بزرگ؛ در کنار این‌ها نام نویسندگان آمریکایی همچون بن مارکوویتس، سوزان چوی و کیتی کیتامورا نیز در فهرست دیده می‌شود که نیمی از فهرست را تشکیل می‌دهند و نشان‌دهندۀ غالب‌شدن آثار آمریکایی-انگلیسی‌زبان در دورۀ امسال است.
چه چیزی این فهرست را متمایز می‌کند
غیبت رمان‌اولی‌ها در فهرست نهایی، کنجکاوی و نقدهایی را برانگیخته؛ برخی داوران تأکید کرده‌اند که امسال سطح آثار منتشرشده چنان بود که آثار شناخته‌شده شانس بیشتری داشتند. نکته دیگر تسلط چند اثر از یک ناشر واحد است که نشان‌دهندهٔ چرخۀ نشر و نقش قوی برخی خانه‌های نشر در هدایت توجه داوران است، هرچند رئیس هیئت داوران این موضوع را به‌عنوان نشانه‌ای قطعی از برتری ناشران بزرگ ندانست.
معنای رقابت برای نویسندگان و بازار نشر
نامزدی در فهرست نهایی «جایزه بوکر» به‌معنای افزوده‌شدن وزن تبلیغاتی و اعتباری برای نویسنده و ناشر است؛ آثار نهایی معمولاً فروش و دیده‌شوندگی قابل‌توجهی در بازارهای جهانی تجربه می‌کنند. نبود نویسندگان رمان‌اولی این پیام را نیز می‌رساند که ورود تازه‌نفس‌ها به عرصهٔ رقابت‌های معتبر نیازمند زمان، پشتیبانی ناشران و دیده‌شدن در فهرست‌های اولیه است.
زمان‌بندی بعدی و جایزه نهایی
برنده «جایزه بوکر» ۲۰۲۵ در مراسمی در ۱۰ نوامبر اعلام خواهد شد و از برنده مبلغ ۵۰ هزار پوند تقدیم می‌شود. تا آن روز، توجه رسانه‌ها و ناشران بر بررسی‌های انتقادی، ترجمه‌ها و فضای رسانه‌ای پیرامون آثار فهرست نهایی متمرکز خواهد بود.
جمع‌بندی
فهرست نهایی «جایزه بوکر» ۲۰۲۵ نمایانگر روندی محتاطانه و گرایش به آثار شناخته‌شده است؛ در حالی که کیفیت آثار امسال نظر داوران را به سمت نام‌های پیشین جلب کرده، این دوره همچنین بحث‌هایی درباره راه‌یابی رمان‌اولی‌ها، تنوع ملیتی و نقش ناشران بزرگ در بازار ادبیات انگلیسی‌زبان به‌وجود آورده است. اعلام برنده نهایی «جایزه بوکر» فرصت دیگری خواهد بود برای بازخوانی معیارهای انتخاب و تأثیر این جایزه بر زندگی ادبی نویسندگان و نشر بین‌المللی.
