دانشمندان در اعماق غرب اقیانوس آرام گونهای از کرمهای زرد درخشان را شناسایی کردهاند که میتواند سموم اطراف خود را به کریستالهای معدنی طلاییرنگ تبدیل کند. مطالعات اولیه نشان میدهد این سازوکار بینظیر، نحوه تطابق جانوران با محیطهای افراطی را بهشکل شگفتانگیزی روشن میکند.
این کرم که با نام علمی Paralvinella hessleri شناخته میشود، در حاشیه دریچههای گرمابی زندگی میکند؛ مناطقی با دمای بالا و غلظتهای بسیار بالای سولفید و آرسنیک. با تجمع آرسنیک در بافتهای بدن این موجود، بیش از یک درصد وزنش را عنصر سمی تشکیل میدهد؛ اما کرم با استفاده از واکنش بین آرسنیک و سولفید در سلولهای پوستیاش، بلورهای درخشان «زرنیخ» (orpiment) پدید میآورد و به این ترتیب سموم را درون خود تثبیت میکند.
برای کشف این فرآیند سمزدایی طبیعی، تیم تحقیقاتی به سرپرستی چائولون لی از آکادمی اقیانوسشناسی علوم چین، از میکروسکوپهای الکترونی پیشرفته و روشهای آنالیز DNA، پروتئین و ترکیبات شیمیایی استفاده کردند. نتایج نشان میدهد ذرات آرسنیک ابتدا در پوشش سلولی به دام میافتند و سپس با سولفید واکنش داده و پس از تشكیل خوشههایی کروی، بهصورت بلورین زرنیخ درمیآیند.

به گفته دکتر هائو وانگ، یکی از همکاران این پروژه، «دیدن این کرمهای طلاییرنگ در شرایطی که هر موجود زندهای میتوانست در عرض چند دقیقه مسموم شود، فوقالعاده حیرتانگیز است.» وی میافزاید این کشف نه تنها دریچهای نو به بیولوژی سمزدایی باز میکند، بلکه به درک بهتر نحوه برخورد جانداران با عناصر مضر کمک خواهد کرد.
زرنیخ، که در گذشته بهعنوان رنگدانهای در نقاشیهای قرون وسطا و رنسانس کاربرد داشت، اکنون از دل اعماق دریا بهصورت طبیعی تولید میشود. یافتن این فرآیند بیومینرالسازی میتواند الهامبخش پژوهشهای آینده در زمینه بیوتکنولوژی و روشهای پاکسازی محیطی باشد.
گزارش کامل این مطالعه در مجله PLOS Biology منتشر شده است و محققان امیدوارند با ادامه کاوش دریایی، گونهها و سازوکارهای بیشتری را کشف کنند که نشان میدهد زندگی در سختترین زیستگاههای زمین چه تواناییهای خارقالعادهای میتواند ابداع کند.